Fernando Grillo – kontrabasista i kompozytor, jest jednym z najbardziej oryginalnych protagonistów muzyki naszych czasów. Zainicjował wiele rodzajów muzyki awangardowej, a także nowych technik ekspresji i wydobycia dźwięku na instrumentach smyczkowych, których to technik sam jest największym propagatorem. Strona wizualna, gesty, które rozpoczynają dźwięk, czy jego "rzeźby brzmieniowe" nadają współczesny znak jego interpretacjom, proponując nową psychologię słuchania muzyki. Niepowtarzalna jakość dźwięku, kreatywność instrumentalna, duchowe przebudzenie, talent muzyczny czy liryczne frazy, tak realnie obecne w jego kompozycjach odbijają przeszłość na równi z teraźniejszością.

Dyscyplina jest tu kluczowym słowem i to właśnie ona od samego początku przyciągnęła Grillo do muzyki. Urodzony w 1945 roku w Foggi na południu Włoch Grillo jako nastolatek podjął się gry na gitarze. Nie był jednak zainteresowany naśladowaniem jazzowych czy popowych idoli tego czasu. Zamiast tego ćwiczył pilnie, by uzyskać kompletną kontrolę nad instrumentem. Jego trud nie pozostał niezauważony i wkrótce zaproponowano mu przeniesienie swych umiejętności na kontrabas. Po lekcjach z Lucio Buccarellą - kontrabasistą z I Musici di Roma – Grillo wstąpił do konserwatorium w Perugii, do klasy Corrado Penty. Fascynacja Bachem oraz przekonanie, że Suity Wiolonczelowe mistrza powinny być wykonywane na instrumentach, na które zostały napisane, doprowadziły Grillo do podjęcia dodatkowych studiów gry na wiolonczeli pod okiem Amedeo Baldovino, podczas gdy jego zainteresowanie kompozycją było podsycane przez Valentino Bucchiego, ówczesnego rektora konserwatorium. Budując trwałe i bardzo tradycyjne fundamenty pod swą technikę kontrabasową Grillo prowadził niezależnie inny rodzaj praktyki instrumentalnej, rozpoczynając od "czystej karty". Jego "podstawy brzmienia" – jak teraz je określa - są efektem zdyscyplinowanego programu poszukiwań możliwości brzmieniowych instrumentu, poczynając od nieskończonej różnorodności brzmień pustej struny, poprzez wielobarwny świat wydobywanych smyczkiem czy przy użyciu palców alikwotów, aż do całej palety nieodkrytych dotąd dźwięków.

Przez wiele lat poszukiwania Grillo pozostawały jedynie prywatne, niemal bez związku z Włoską sceną muzyki współczesnej. Jednak we wczesnych latach siedemdziesiątych Grillo poznał rzymskiego kompozytora Giacinto Sclesiego. Sclesi, który uznawał dźwięk za żywe continuum nie podlegające podziałowi na odrębne nuty ani nie będące przedmiotem matematycznych serialnych procedur, komponował "jednodźwiękowe" utwory, takie jak Quattro pezzi per orchestra su una nota sola czy serie kwartetów smyczkowych, w których muzyka dryfuje mikrotonowo wokół kilku centralnych wysokości. Sclesi zdał sobie sprawę, że poszukiwania Grillo dopełniają jego własne poszukiwania "dźwięku wewnątrz dźwięku" i zaprosił młodego wirtuosa do współpracy. Współpraca owa trwała dwa lata i zaowocowała różnorodnymi kompozycjami na instrumenty smyczkowe. Wiele z tych utworów doczekało się zarówno wykonań jak i nagrań.

Na fali sukcesów współpracy z Sclesim Grillo wziął udział w prestiżowym Gaudeamus Competition for Interpreters of Contemporary Music in the Netherlands w roku 1975 i zdobył pierwszą nagrodę. Rok później został nagrodzony Kranichsteiner Musikpreis za interpretację na warsztatach wakacyjnych w Darnrstadt (Niemcy). Harry Halbreich, ówczesny dyrektor festiwalu muzyki współczesnej w Royan, był pod tak wielkim wrażeniem gry Grillo, że zaproponował mu prawykonanie całej serii utworów kontrabasowych, takich kompozytorów jak: Iannis Xenakis, Christian Wolff, Klaus Huber ,Earle Brown, Aldo Clementi, Henri Pousseur, Witold Szalonek, Iaucu Dunitrescu czy Luca Lombar di. Działalność Grillo - rozpoczynając od lat siedemdziesiątych całkowicie zmieniła percepcję współczesnej gry na kontrabasie w całej Europie - prezentując imponującą alternatywę dla wirtuozerii kontrabasowej takich mistrzów jak Dragonetti czy Bottesini. Swe nowe spojrzenie demonstruje najwymowniej we własnych kompozycjach, które zawierają także utwory na kontrabas solo, takie jak Itesi (1972/78), Paperoles (1974), Gstüss (1975), czy Soror mystica (1978/79). W ciągu ostatnich trzech dziesięcioleci Grillo stworzył imponującą liczbę kompozycji także na inne instrumenty smyczkowe, zespoły kameralne, orkiestrę a także utworów tanecznych. I nadal nie można powiedzieć, aby przeszedł na muzyczną emeryturę. W ostatnich latach wspólnie z aktorem Carmtelo Bene brał czynny udział w programach worldand-music. Współpracował także z wieloma światowej klasy muzyka mi-improwizatorami takimi jak choćby Wolfgang Fuchs i jego King Übü Örchestrü. Improwizacja jest bardzo ważnym elementem muzyki Grillo, jednak - jak sam wspomina - "Nawet kiedy improwizuję, zawsze myślę kompozycją".

Od 2000 roku Grillo objął katedrę kontrabasu na Santa Cecilia Conservatory w Rzymie, co być może zagwarantuje, że jego wyjątkowe podejście do kontrabasu znajdzie naśladowców.

"Budda kontrabasu"
Karlheinz Stockhausen

"Grillo jest niewiarygodny! Czasem wydaje się, że jego kontrabas ma sześć strun, a czasem że nawet trzydzieści!"

Luciano Berio

Copyright © 2024 World Bass Festival